Loving Day 2016

In het beeld van Loving Day 2016 zien we Sanne uit Nederland en Farouk uit Oeganda met hun zoontje Faisal. Ze zijn gefotografeerd door Harmen de Jong.

Loving Day 2016 was een productie van Stichting LovingDay.NL in samenwerking met De Balie, de Universiteit van Amsterdam, Jeugdland en Wereldpartners.

Loving Day 2016 is mogelijk gemaakt door de financiële ondersteuning van de Gemeente Amsterdam.

Programma’s

  • Op 11 juni, ’s-Middags: Academisch forum in Spui 25 in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam.
  • Op 11 juni, ‘s-avonds: Publieksdebat in de Balie in samenwerking met De Balie.
  • Op 12 juni, ’s-Middags en ’s-Avonds: Meet & Eat in Jeugdland in Amsterdam.

Thema: Liefde in tijden van racisme; gemengde relaties, vooroordeel en discriminatie

Tijdens de Zwarte Piet-discussie stelde Volkskrant-columnist Martin Sommer dat Nederland niet racistisch is vanwege het grote aantal gemengde relaties dat er voorkomt. Het is een vaak gehoorde, maar twijfelachtige aanname. Gemengde families worden dikwijls gezien als bruggenbouwers tussen culturen en als multicultureel ideaal. Gemengde stellen zouden bovendien minder last hebben van racisme en discriminatie. Desondanks krijgen gemengde partners regelmatig negatieve reacties van familie, vrienden of wildvreemden. Behalve in hun persoonlijke leven, ervaren gemengde stellen institutionele discriminatie zoals uitsluiting bij het zoeken naar werk of op de woningmarkt. Deze alledaagse uitingen van discriminatie treffen zowel de ‘zwarte’ partner als de ‘witte’ partner, het zogenaamde rebound racism. Ook valt te betwijfelen of gemengde stellen zelf wel vrij zijn van racisme. In deze relaties spelen immers – zoals bij iedereen – stereotyperingen over de Ander een rol.

Loving Day 2016 heeft als thema Liefde in tijden van racisme. Gemengde relaties, vooroordeel en discriminatie. Op welke manier krijgen gemengde stellen te maken met racisme en discriminatie? En hoe gaan ze ermee om? Gaan ze in discussie met elkaar en anderen, dienen ze een klacht in, of vermijden ze juist confrontaties? Wat zijn effectieve strategieën? En hoe spelen vooroordeel en stereotyperingen in hun eigen relatie een rol? Loving Day 2016 gaat in op deze vragen met een academisch forum in Spui25 (11 juni in de middag) en een publieksdebat in De Balie (11 juni in de avond). Op 12 juni is er ‘s-middags een Meet & Eat in Jeugdland; een ontmoetingsevenement met een markt, boeken, muziek, kinderactiviteiten en natuurlijk lekker eten.

Academisch Debat

Bij het Loving Day academisch forum stond recent wetenschappelijk onderzoek centraal over racisme en gemengde relaties. Keynote-spreker was Professor Minelle Mahtani met een presentatie over de politics and location of mixed identity, en over de zogenaamde romantiek van gemengdheid. Mahtani stelde dat media bij de representatie van gemengdheid lijden aan wat zij noemde cultural amnesia, cultureel geheugenverlies, die ten koste gaat van niet-witte mensen.
Als eerste referent in reactie op Mahtani’s presentatie sprak Patricia Schor. Zij stelde dat racisme sinds jaren weer terug is in het Nederlandse publieke debat. Nederland, zo stelt Schor, definieert haar identiteit nog steeds als wit. Canada, Mahtani’s land van herkomst, is een succesverhaal van multiculturalisme terwijl Nederland juist spreekt van een multiculturele mislukking. Nederlanders koesteren de illusie dat ze niet racistisch kunnen zijn vanwege het aantal gemengde relaties dat er voorkomt.
Als tweede referent reageerde Suzanne Tan met een persoonlijk verhaal. Ze beschreef hoe lastig het kan zijn om de eigen gemengde identiteit vorm te geven, evenals de ervaringen van gemengde jongeren die zich afvragen waar ze bij horen. De wisselende reacties van medewerkers van de douane, variërend van ‘welcome home’ tot ‘happy hollidays,’ maken dat ze zich óf als landgenoot óf als toerist voelt. Sinds de laatste vijf jaar wordt Suzanne vaker bekeken als vreemdeling – zowel door personen als door instellingen – en gecategoriseerd als buitenstaander. Nooit tevoren werd ze zo bewust gemaakt van haar multi- of bi-raciale identiteit.
Na de pauze sprak Merlijn Karssen over haar promotieonderzoek naar discriminatie-ervaringen van jongeren, geplaatst in de context van hun etnische socialisatie. Ze lichtte haar vragen, interviewmethode en bevindingen toe. Ook de opleidingsniveaus van de ouders nam ze mee; de gevarieerde ervaringen met etnische discriminatie; hoe kinderen zich richten naar de opmerkingen van anderen; en aanpassingen maken in hun uiterlijk in reactie daarop. De middag werd voorgezeten door Naima Azough.  

Publieksdebat in De Balie

Nederland Amsterdam 11 juni 2016. Liefde in tijden van racisme. Loving Day 2016. Foto: Jan Boeve / De Balie

Het Loving Day publieksdebat in De Balie bestond uit een aantal reflecties door verschillende individuele sprekers en uit een forumdiscussie met mensen die in hun persoonlijke en professionele leven vooroordeel en discriminatie ervaren vanwege hun gemengdheid.

Robert Vuijsje interviewde zijn moeder Sheila Gogol. Hij vroeg haar naar hoe afkomst een rol speelt in haar leven, zoals hij dat doet in zijn Volkskrant-reeks. Als Joodse Nederlanders worden hij en zijn moeder geregeld als niet-reguliere Nederlander benaderd en als Turks of Marrokaans geïdentificeerd. Naast Joodse wortels hebben ze Pools, Egyptisch en New Yorks erfgoed in de familie. Sheila Gogol voelt zich na 40 jaar in Nederland te hebben gewoond, niet echt een Nederlandse. Eerder Amsterdamse. Zihni Özdil, historicus en schrijver, presenteerde een ludieke column waarin hij uitweidde over gemengde relaties als oplossing voor racisme. Vervolgens droeg actrice Sharon Davies voor uit Chimamanda Ngozi Adichie’s roman Americanah, over hoe liberale vriendenkringen volhouden dat ‘ras er niet toe doet’; over succesvolle witte mannen met knappe zwarte meisjes en de reacties van omstanders; over alledaagse discriminatie; over ongemakkelijke situaties waarin kleur er opeens wel toe doet; en hoe daarmee om te gaan. Het blijken onderwerpen die herkenbaar zijn voor de deelnemers aan het forum. De forumdiscussie werd gevoerd met Kirsten van de HullYannick JozefzoonBabah Tarawally.

Mirthe Frese trad op als gespreksleidster en coördineerde de daaropvolgende discussie met het publiek. De forumdeelnemers vertelden over hun ervaringen met alledaags racisme in Nederland en hoe Nederlanders reageren op gemengde gezinnen: ‘U hoort er niet bij, toch?’. Over hoe gemengde gezinsleden geen kleur zien, maar hoe ze desondanks kleur niet moeten ontkennen.

Meet & Eat

De Loving Day Meet & Eat bestond uit een ontmoetingsevenement op Jeugdland, een creatief speel- en natuurpark in Amsterdam Oost. Het was een ludiek evenement met lekker eten, muziek maken, henna-schilderen, fotografie, marktkramen met (kinder)boeken over gemengdheid waar gemengde partners en kinderen op een positieve manier hun gemengde identiteit nu eens niet als bijzonder, maar als gewoon konden ervaren.

Met bijdragen van:

  • Mira Feticu, auteur, gastspreekster;
  • Miss Alida Shop, Nik-Nak, boekverkoopsters/uitgeefsters van wereldboeken voor kinderen;
  • Mariella Bekker, uitgeefster/webshop;
  • Nafisha Alladin, hennaschilderes;
  • Jos van der Zandvliet, bandleider Accu, wereldmuziekgroep voor kinderen;
  • Chris Sterkens, auteur en verhalenverzamelaar;
  • Harmen de JongParool-fotograaf.